Tunceli Ticaret ve Sanayi Odası tarafından gerçekleştirilen Tunceli/Dersim’de Ekonomi Konferansı 15 Şubat 2014 tarihinde Tunceli Grand Şaroğlu Otelde gerçekleştirildi. Sabah saat 10. 30 da Oda Başkan Yardımcısı Kazım Korkmaz’ın açılış konuşmasıyla başlayan konferansa Tunceli Valisi Hakan Yusuf Güner, Tunceli Belediye Başkanı Edibe Şahin, Tunceli Üniversitesi Rektörü Prof. Dr. Durmuş Boztuğ, Elazığ Ticaret ve Sanayi Odası başkanı Ali Şekerdağ ve Başkan yardımcısı Polat Şaroğlu, Tunceli Şoförler ve Otomobilciler Cemiyeti Başkanı Erdal Büyüktaş ,Tunceli Sanayici ve Girişimciler Derneği Başkanı Musa Bulut, Girişimci KadınlarKurulu Başkanı Makbul Yaşar, Fırat Kalkınma Ajansı Genel Sekreter Vekili Mesut Öztop, , Tunceli Emniyet Müdürü Hayati Yılmaz, ilimizdeki kamu kurum amirleri , Barış ve Demokrasi Partisi İl Başkanı , EMEP eski İl Başkanı, belediye başkan adayları, Prof. Dr. Ali Tutay, Kazım Arık, Songül Aydın, Prof. Dr. Murat Arslan, Doç. Dr. Zeliha Hepkon ,Doç. Dr. Şükrü Aslan,il dışından gelen Tuncelili iş adamları, il dışından ve ilçelerden gelen ayrıca il merkezinde faaliyet yürüten iş adamları katıldı.

İki oturum halinde gerçekleşen, ilgiyle izlenen ve katılımcıların da kendileri ya da kurumları adına düşünce ve öneri/beklentilerini paylaştıkları konferansın ilk oturumunda Tunceli Ticaret ve Sanayi Odası Başkanı Yusuf Cengiz, 22 yıllık odanın yönetim ve meclisin son 5 yıllık faaliyetlerini ve son yıllardaki başarılarını anlattı. Özellikle organize sanayi bölgesi, SODES Projeleri, UMEM, fuarlar, kalkınma ajansı faaliyetleri, yapılması planlanan Kız Öğrenci Yurdu nun yapımının gecikmesindeki sebebin arsa sorunu olduğunu,barajlara karşı olduğunu , bu konuda halkın ve ilimizde bulunan tüm kurumların mücadelesine destek vereceklerini ,5 yıl içinde odaya hizmet binası ve hizmet aracı satın aldıklarını , yoksul ailelere gıda yardımı ve öğrencilere giyim yardımları yaptıklarını , Munzur Kültür ve Doğa Festivaline katkılarını vurguladı. Barış sürecinin başarıya ulaşması için Diyarbakır da yapılan toplantılar ve Ankara da iktidar ve muhalefet partileriyle görüşmeler yaptıklarını belirtti. Daha sonra esnafın sorunlarını özetlerken askerin çarşıya çıkarılması gerektiği, askeri ve emniyet kantinleriyle esnafın rekabet edemediği, yerli üreticilerin ürettiği su, süt, pekmez, balık peynir bal gibi ürünlerin kamu kurumları ve halkımız tarafından desteklenmesi gerektiği,bankaların yeterli krediyi vermediği, halkın Tunceli de ki esnaftan alışveriş yapması gerektiği,hastanenin Atatürk mah taşınmasıyla birlikte eski hastane çevresindeki esnafın mağdur olduğunu ve turizmin ilimiz ekonomisine ciddi katkı sunacağını belirtti.

Tunceli Üniversitesi Rektörü Prof. Dr. Durmuş Boztuğ, bu toplantıyı çok önemsediğini söyleyerek başladığı konuşmasında, bölgesindeki “sosyal sorunlar”a olduğu gibi ekonomik sorunlara da Tunceli Üniversitesi olarak ilgisiz kalmadıklarını; esasen bu alanların üniversitenin misyonu içinde yer aldığını ve bu bağlamda sürdürülmekte olan Barış sürecini desteklediklerini belirtti. Bu alanda yaptıkları ve yapmayı planladıkları çalışmalar hakkında bilgileri paylaştı.

Tunceli Belediye Başkanı Edibe Şahin, öncelikle izleyicilerin ilgisini özellikle iki hususa çekti. Bir yandan barış ve müzakere süreci devam ederken diğer yandan yeni karakol ve kalekolların yapımına devam edilmesi ve askeri kurumların temel tüketim maddelerini dahi kentten almadıklarını ifade ederek bu durumda “kamu kurumlarının” gerçek anlamda bu bölgenin ekonomik kalkınması için olumlu bir noktada olmadıklarını vurguladı. Bunun dışında şimdiye kadar bu kente sanayinin girmemiş olmasını kent için bir avantaja çevirebilmenin mümkün olduğunu; bu bağlamda organik tarım, Doğa Turizmi ve inanç turizmi için Dersim’in çok önemli olanaklar sunduğunu belirtti.

Tunceli Valisi Hakan Yusuf Güner, bu nitelikte bir konferansın gerçekleştirilmesi çalışması nedeniyle Kalkınma Bakanlığına, Fırat Kalkınma Ajansına, Tunceli Ticaret ve Sanayi Odası’na ve Şaroğlu Otel sahiplerine teşekkür ederek başladığı konuşmasında 26 yıllık devlet görev sürecinin bu döneminde bölgenin özelliklerine göre hizmet üretmeye çalıştığını belirtti. Bu çerçevede üç katrilyonluk bir yatırım projeleri uygulandığını belirtti. Bu çalışmalarla ilgili ana hatlarıyla bilgileri paylaştı. Toplantının barışa, kardeşliğe, sevgiye, merhamete vesile olmasını dilediğini belirterek devlet ve özel sektör olarak Tunceli’nin ekonomik sorunlarının çözümünde işbirliğinin önemine vurgu yaptı.

TUSGİD Başkanı Musa Bulut, Dersim’li iş insanları olarak Dersim ’in, kalkınmada öncelikli iller arasında ilk grupta yer almamasını eleştirerek başladığı konuşmasında, buna rağmen bölgede doğal dokuya uygun yatırım yapmaya çalıştıklarını fakat bu girişimlerin bürokratik engellere takıldığını anlatarak Munzur Turizm AŞ kuruluşu sürecini buna örnek olarak verdi. Sekiz yıldır süren ve bir türlü bitmeyen bu süreci aşmaya çalıştıklarını belirtti.

Öğleden sonra yapılan ikinci oturumda, akademik açıdan kentin ekonomik durumu, olanakları ve önerileri tartışıldı. Doç. Dr. Şükrü Aslan tarafından yönetilen bu oturumda Fırat Kalkın Ajansından Mesut Öztop’un yanı sıra akademisyenler düşünce ve önerilerini paylaştılar.

Mesut Öztop, 2010 FKA’ nın kuruluşu, çalışmaları, bölgenin ekonomik haritası içinde Tunceli’nin yeri üzerine kapsamlı bilgiler verdi. 2010 Kasım ayından bu yana Tunceli’de yatırım ofisi olarak da hizmet verdiklerini belirtti. Ajansın, ekonomik yatırımlara hibe desteği sağladığını, özel-kamu yatırımlarının yönlendirilmesi ve desteklenmesiyle ilgilendiğini belirtti ve bu desteklere ilişkin verileri paylaştı.

Prof. Dr. Murat Arslan, hayvancılık, gıda ve tarımla ilgili olarak ülkenin geneli ile Dersim arasında ilişkiler kurarak başladığı konuşmasında Dersim’in bu alanda nasıl bir potansiyel taşıdığını hayvan ıslah projeleri, piliç, yumurta tavukçuluğu, bal, alabalık gibi ilk akla gelen alanlar olmak üzere organik tarıma yönelik son derece ayrıntılı bilgiler verdi ve öneriler sundu.

Prof. Dr. Aytaç Eker: Tunceli ekonomisinin üniversite açısından görünümü üzerine konuşarak üniversitenin bir görevinin de özel sektöre de her türlü yardımı sağlamak olduğunu belirtti. Bu bağlamda Tunceli Üniversitesi’nin kentin ekonomik master planı ve sosyal politika master planı yapacağını belirtti. Ayrıca kentsel dönüşüm projesi planı yaptıklarını belirtti.

Doç. Dr. Zeliha Hepkon: Kalkınma Ajansının araçsal bir mantıkla yürütülmemesi gerektiğini, sadece AB fonlarının finanse edebileceği projeler geliştirmenin yanı sıra, ajansın teknik bilgileri nakleden, gerekli araştırmaların yapılmasını sağlayan projeler geliştiren işlevlere sahip olması gerektiğini vurguladı.

Ayrıca somut projelerin yanı sıra bir Kalkınma Platformu inşasının önemli olduğunu; bu platformun sadece bu bölgede yaşayanların değil, bölge dışındaki hemşerilerin ve bu bölgenin kalkınmasına katkı sunmak isteyenleri kapsamasının önemli olduğunu vurguladı.

Bu bölümde izleyicilerden katılımlar oldu. Prof. Dr. Durmuş Boztuğ, Amerika’daki silikon vadisi gibi bir vadi oluşturalım, yazılım ve donanım üssü yapma ve Pertek ve Çemişgezek’te aloe vera üretilebimesi bunlardan biridir. Oğuz Aksakal, Çemişgezek örneği üzerinden bağcılığın önemine ve bu alandaki yatırımlara ve Goji beri adlı ürüne dikkat çekti. Bir öğrenci, kentte nitelikli eleman bulunmadığı yönündeki tespitlere karşı, üniversitenin nitelikli eleman yetiştirdiğini söyleyerek cevap verdi. Alimünyum sektöründe çalışan katılımcı, Pertek Feribot iskelesinden sabah gelen 23 plakalı arabaların akşam saatlerinde ticaretle elde ettikleri paraları alıp gitmesinin, kentin ekonomisi hakkında yeterince fikir verdiğini söyledi. Bir başka katılımcı da bölgenin ekonomisiyle ilgili bir envanter çalışmasının önemini vurguladı. Oturumun sonunda Doç. Dr. Şükrü Aslan, Dersim’in doğal ve toplumsal olarak özgün bir coğrafya olduğunu, bu coğrafyanın kültürel, inançsal, doğal pek çok üretim için özgün olanaklar sunduğu, fakat bu coğrafyanın özellikle altın arama, madencilik ve baraj faaliyetleriyle tehdit edildiğini, bu alandaki yatırımların kamusal bir karşılığı olmadığı gibi inanç ve kültür alanındaki dokuyu da bozacağını, bu nedenle Dersim’de bu nevi yatırım girişimlerini olumlu bulmadığını belirtti.Dersim’in inanç, kültür ve doğal dokusuyla dünya da da özgün bir kent olarak kurulması; yatırımların bu özgünlük içinde yapılmasının, bu sürece katkıda bulunacağını belirtti.

Konferans Tunceli Ticaret ve Sanayi Odası Başkanı Yusuf Cengiz ve Başkan Yardımcısı Kazım Korkmaz’ın tum katılımcılara teşekkür etmesiyle sona erdi. Konferansın bir “Sonuç Raporu”, önümüzdeki süreç içinde açıklanacak ve devamında da konuşmaların yer aldığı bir kitapçık olarak yayınlanacaktır.

Yusuf CENGİZ

TOBB/TSO KONSEY ÜYESİ

TUNCELİ TSO YÖNETİM KURULU BAŞKANI